معاون دفتر پيشگيري از معلوليتهاي سازمان بهزيستي كشور با اشاره به اهميت پيشگيري از آمبليوپي( تنبلي چشم )به عنوان يكي از اهداف سازمان جهاني بهداشت در برنامه بينايي اين سازمان تا سال 2020، گفت: بر اساس اهداف سازمان بهداشت جهاني، پيش بيني ميشود با افزايش 10 درصدي تشخيص زود هنگام آمبليوپي ،عود اين بيماري به ميزان پنج درصد كاهش يابد.
اشرف عربي در مورد برنامههاي سازمان متبوعش با توجه به برنامهريزي سازمان جهاني بهداشت در سال جاري اعلام كرد: تداوم روند ارتقاي كيفي و كمي برنامه پيشگيري از تنبلي چشم به عنوان يك هدف كلي مورد نظر است كه در اين راستا و با هدف افزايش ميزان دسترسي مردم به ويژه در مناطق روستايي و محروم، افزايش پوشش كودكان با رشد 2 درصدي نسبت به سال گذشته به ويژه در گروه سني 2 تا 3 ساله مدنظر است.
وي ادامه داد: همچنين افزايش ميزان پيگيري كودكان مشكوك و بيمار تا درمان كامل به ميزان حداقل 85 درصد، استفاده از بخشهاي غيردولتي و تشكلهاي مردمي، استراتژي ارتقاي كارايي و توسعه پايگاههاي دائمي سنجش بينايي در سطح كشور به ميزان حداقل يك پايگاه در هر شهرستان به عنوان يكي از مهمترين استراتژيها تعيين شده است.
معاون دفتر پيشگيري از معلوليتهاي سازمان بهزيستي كشور با بيان اينكه بخش عمده تكامل مركز بينايي در پنج سال اول زندگي صورت ميگيرد كه به «دوره بحراني» معروف است، تصريح كرد: نتيجه تكامل دستگاه بينايي در اين دوران، ديد واضح و كامل است.
عربي تاكيد كرد: چنان چه هر گونه عيب و نقصي در اين دوره بحراني در مسير بينايي وجود داشته باشد، باعث اختلال در تكامل دستگاه بينايي و در نهايت منجر به كاهش ميزان بينايي كودك ميشود و ممكن است چشمان برخي از كودكان با آن كه سالم و طبيعي به نظر ميرسند، از ديد كافي برخوردار نباشند.
وي يادآور شد: براي پيشگيري و تشخيص زود هنگام آمبليوپي، سنين طلايي وجود دارد كه زير پنج سالگي است. چنان چه مشكل بينايي كودك قبل از پنج سالگي تشخيص داده شود، با درمان به موقع ميتوان بينايي كامل را به چشم كودك باز گرداند.
معاون دفتر پيشگيري از معلوليتهاي سازمان بهزيستي كشور با اشاره به اجراي برنامه كشوري پيشگيري از آمبليوپي و ساير اختلالات بينايي توسط اين سازمان خاطر نشان كرد: پيشگيري از آمبليوپي
پس از اجراي آزمايشي، در سال 75 در مهدهاي كودك و آمادگيهاي مراكز استانهاي كشور اجرا شد و به تدريج گسترش يافت و هم اكنون در سراسر كشور اجرا ميشود.
به گفته عربي، گروه هدف اين برنامه كودكان سه تا شش ساله تحت پوشش مهدهاي كودك و آمادگيها و چهار تا شش ساله غير تحت پوشش مهد بود كه با استفاده از چارت E توسط افراد آموزش ديده در پايگاههاي سنجش بينايي كه به مدت يك ماه در سال فعال بودند، مورد معاينه ديد قرار ميگرفتند.
وي با اشاره به اختصاص اعتبار از سوي وزارت رفاه در راستاي تهيه و خريد دستگاههاي غربالگري تنبلي چشم در سال 86 اظهار كرد: دستگاههاي مذكور با هدف افزايش دسترسي مردم به ويژه در مناطق محروم و صعبالعبور و كاهش سن جمعيت گروه هدف به گروه سني 2 تا 6 سال مورد بهرهبرداري قرار گرفتند.
بنا بر اظهارات معاون دفتر پيشگيري از معلوليتهاي سازمان بهزيستي كشور بر اساس برنامه مذكور كودكان مشكوك پس از معاينه در سطح اول، براي معاينات تخصصي تر به سطح دوم برنامه (اپتومتريست) ارجاع داده ميشود و چنان چه كودكان بيمار نيازمند معاينات دقيقتري باشند، توسط اپتومتريست به سومين سطح برنامه كه معاينه توسط چشم پزشك است، ارجاع داده ميشوند.
عربي افزود: به اين ترتيب كليه كودكان مشكوك به آمبليوپي و ساير اختلالات بينايي غربال شده و پس از تشخيص قطعي تحت درمان به هنگام قرار ميگيرند.
وي اعلام كرد: اين در حاليست كه آن دسته از كودكان مبتلا كه بضاعت كافي براي تامين هزينههاي درمان را ندارند، از طرف سازمان بهزيستي مورد حمايت قرار ميگيرند، به طوري كه در سال گذشته حدود يك ميليون و 870 هزار كودك در پايگاههاي دائمي و غيردائمي مورد سنجش بينايي قرار گرفتند كه 11 درصد آنها در سطح اول برنامه، مشكوك به انواع اختلالات بينايي شناسايي شدند و در اين ميان هشت هزار و 500 كودك بيمار كمك هزينه تهيه عينك و 309 كودك نيز كمك هزينه جراحي دريافت كردند.
تنبلي چشم به كاهش ديد يك طرفه و گاه دو طرفهاي گفته ميشود كه پس از رفع عيب انكساري يا هر گونه ضايعه ارگانيك در چشم برطرف نشده و كماكان ادامه مييابد.
بايد افزود: تحقيقات نشان ميدهد، تنبلي چشم يكي از علل نابينايي و كم بينايي ضعيف و شديد است، به طوري كه تنبلي چشم شايعترين علت نابينايي يك چشمي افراد زير 20 سال و دومين علت كاهش بينايي در كودكان است. علاوه بر اين آمبليوپي عوارض ديگري شامل اختلال ديد عمقي، كاهش قدرت تمركز و قدرت تفكيك و اختلالات تحصيلي و يادگيري را نيز به همراه دارد.
اين در حاليست كه تنبلي چشم با وجود عوارض متعدد و هميشگي بر بينايي و زندگي فردي و اجتماعي فرد مبتلا، در دوران كودكي قابل پيشگيري است و در صورت ابتلاي فرد، با تشخيص به موقع قابل درمان است.